Handelsrecht in Duitsland

Handelsgesetzbuch (HGB) – Het Duitse Wetboek van Koophandel

Het Handelsgesetzbuch (HGB) vormt de kern van het handelsrecht in Duitsland. Deze wet regelt het juridische kader voor commerciële activiteiten en bevat specifieke bepalingen voor kooplieden (Kaufleute), handelsvennootschappen en ondernemingen. Het HGB is daarmee een onmisbaar instrument voor iedereen die zakendoet in of met Duitsland.

Reikwijdte en samenhang met andere rechtsgebieden

Het handelsrecht staat niet op zichzelf, maar vertoont nauwe raakvlakken met verschillende andere rechtsgebieden, waaronder: het vennootschapsrecht, het maritiem handelsrecht, het effectenrecht en het bank- en beursrecht en het ondernemings- en mededingingsrecht (betrekking hebbend op de concurrentieverhoudingen tussen bedrijven).

Het HGB regelt zowel de interne rechtsverhoudingen van een onderneming (zoals binnen de vennootschap of met aandeelhouders) als de externe relaties met klanten, leveranciers en andere handelspartners.

Wanneer is er spake van koopmanschap?

In het handelsrecht zijn er speciale regelingen voor kooplieden, dat wil zeggen personen of bedrijven die een handelsbedrijf uitoefenen. Kooplieden hebben bijzondere rechten en plichten. Een koopman of handelaar is een persoon die handel drijft in de zin van § 1 lid 2 HGB (Wetboek van Koophandel Duitsland). Daarnaast is er sprake van een commerciële onderneming als:

• Er sprake is van zelfstandige, permanente activiteit
• Het bedrijf als doel heeft om winst te maken
• De ondernemer/onderneming deelneemt aan het economisch verkeer

Hoe werkt het Duitse handelsregister

Het handelsregister is een openbaar register. Het bevat gegevens over handelaren die zijn ingeschreven in het gebied waar de bevoegde handelsregisterrechtbank (kantongerecht) is gevestigd. Ook verschaft het handelsregister informatie over de juridische en economische omstandigheden van ondernemingen en koopmannen. Deze informatie kan door iedereen worden ingezien.

Het handelsregister bestaat uit elektronisch bijgehouden registratiebladen. Het bevat bijvoorbeeld informatie over:

• De naam van de onderneming
• De rechtsvorm van de onderneming
• De maatschappelijke zetel met adres
• Het statutaire doel van de vennootschap
• Het aandelenkapitaal of het maatschappelijk kapitaal
• De personen die bevoegd zijn om de vennootschap te vertegenwoordigen, zoals de bestuurder of de raad van bestuur.

Wat zijn bijzondere rechtsvormen in het handelsrecht? 

Het handelsrecht regelt ook speciale rechtsvormen zoals de OHG (offene Handelsgesellschaft), KG (kommanditgesellschaft) en GmbH (Gesellschaft mit beschränkter Haftung).

Volmachten in het handelsrecht: Prokura

Een bijzonder instrument binnen het HGB is de prokura – een uitgebreide volmacht die aan een werknemer kan worden toegekend. De houder van een prokura (de Prokurist) heeft verregaande bevoegdheden om de onderneming extern te vertegenwoordigen, zoals het sluiten van contracten of het doen van investeringen. De verlening van een prokura moet worden ingeschreven in het handelsregister.

Boekhoudplicht voor kooplieden

Kooplieden zijn op grond van het HGB verplicht een ordentelijke boekhouding te voeren. Dit omvat onder andere:

• Het opstellen van een openingsbalans
• Het bijhouden van handelsboeken
• Het jaarlijks opstellen van een jaarrekening (balans en winst- en verliesrekening)

Deze verplichtingen dienen ter bescherming van het handelsverkeer en vergroten de transparantie en betrouwbaarheid van ondernemingen in de economie.

Onze experts op het gebied van handelsrecht in Duitsland

Onze experts van STRICK ondersteunen ondernemers bij alle aspecten van het handelsrecht in Duitsland: van het opstellen en beoordelen van contracten tot het oplossen van handelsgeschillen. Dankzij onze Nederlandstalige Duitse advocaten begrijpen wij beide rechtsstelsels en zorgen wij voor heldere afspraken, juridisch zekere samenwerking en effectieve vertegenwoordiging bij conflicten.